مطالب عمومی و تخصصی دودکش

مطالب عمومی و تخصصی دودکش

یکی از مهمترین مباحث در بازرسی لوله کشی گاز ، دودکش می باشد ، مشکلاتی از قبیل : استفاده از دودکش های با قطر پائین ، استفاده از دودکش های لب به لب ، عدم کاربرد اصول صحیح در دودبند کردن دودکش ها ، عبور دودکش از دیوار حمام و یا اتاق خواب و ... از جمله مواردی هستند که مجریان و ناظران گاز با آن دست و پنجه نرم کرده و با توجه به عدم حضور دائم مهندسان ناظر گاز در فرایند ساخت و همچنین عدم وجود نظارت بر مراحل ساخت و نصب دودکش توسط مهندسان ناظر ساختمان ، در صورت عدم رعایت نکات ایمنی توسط مالک ، خطرات جبران ناپذیری ایجاد خواهد شد . در این قسمت به صورت خلاصه نکات اساسی در دودکش ها چه آنهائی که از کتب موجود استخراج شده اند و چه مواردی که بصورت تجربی کسب شده اند ذکر می گردد .امیدواریم مجریان و بازرسین عزیز نیز مطالب خودشان را در جهت تکمیل این مبحث بیان نمایند :

منابع :۱- کتب مبحث ۱۷ و ۱۴ ۲- کتاب راهنمای طراحی ، اجراو بازرسی تاسیسات لوله کشی و تجهیزات گاز طبیعی ساختمانها ۳- تجربیات شخصی و مباحثات گروهی ۴- نظر اساتید بدون ذکر نام

۱- حداقل قطر دودکش ۱۰ سانتی متر می باشد .بدیهی است که قطر واقعی بیشتر ، متناسب با وسیله گاز سوز بایستی محاسبه گردد .

۲- در صورتيكه امكان نصب دودكش وجود نداشته باشد ، بايد شير مصرف در محل ديگري كه نصب دودكش امكان پذير است انتقال يابد .

۱-۳ - حداكثر طول لوله رابط دودكش ۴۵/۰ متر براي هر اينچ قطر لوله رابط مي باشد ، در صورت بزرگتر بودن بايد با افزايش قطر و يا ارتفاع كل دودكش ظرفيت مورد نظر را تامين كرد . ( يعني براي يك دودكش قطر 10سانتی متر ( حدودا 4 اينچ ) ، طول لوله رابط حدكثر ۸/۱متر مي باشد

۲-۳ - طول قسمت افقي لوله رابط حداكثر 75 درصد طول قسمت قائم دودكش بالاتر از نقطه اتصال رابط باشد .اگر دودكش عایق شود طول قسمت افقي ممكن است به 100 درصد طول قائم برسد . ولي هيچگاه نبايد اين طول از 4.5 متر بيشتر باشد . در قسمت افقي لوله رابط نبايد بيشتر از دو زانوئي 45 درجه و يا يك زانوئي 90 درجه بكار برده شود


۴- قطر لوله هاي رابط بايد مساوي و يا بزرگتر از دهانه خروجي كلاهك تعديل باشد

۵- براي انتخاب قطر دستگاه دودكش در مناطق مرتفع ، ظرفيت حرارتي در سطح دريا ملاك مي باشد

۶- حداقل قطر دودكش شومينه 15 سانتي متر مي باشد . ( قطر 15 سانتی متر ، مساحتي برابر 176.625 سانتي متر مربع دارد كه براي حالتي كه از دودكش هاي آزبستي مستطيل استفاده مي شود ابعاد آن با توجه به اين مساحت محاسبه می گردد )

۷- با توجه به امكان نفوذ گازهي سمي co از درزهاي دودكش آجري شومينه به ساختمان ، در شومينه از دودكش آجري استفاده نگردد

۸- دودكش شومينه بايد بدون درز بوده و مستقيما تا بالاي بام ( بدون استفاده از زانوهاي متعدد ) ادامه داشته و حتي الامكان داراي كلاهل h باشد

۹- حداقل قطر دودكش پكيج و آبگرمكن ديواري 15 سانتي متر مي باشد .قطر واقعي بيشتر بر اساس مصرف بايد محاسبه گردد

۱۰- حداقل قطر دودكش مشعل شوفاژ براي كمترين مصرف20 سانتي متر مي باشد. قطر واقعي بيشتر بر اساس مصرف بايد محاسبه گردد

۱۱- حداكثر طول افقي دودكش در موترخانه يك متر مي باشد

۱۲- شيب لوله رابط دودكش يك سانتيمتر در هر 30 سانتي متر طول افقي دودكش به سمت بالا مي باشد

۱۳- شيب لوله رابط دودكش يك سانتيمتر در هر 30 سانتي متر طول افقي دودكش به سمت بالا مي باشد . ( طبق كتاب مبحث 14 ، حداقل 2 درصد )

۱۴- لوله هاي سيماني دودكش ( فرضا موتورخانه و... ) در صورتيكه از اتاق خواب و حمام عبور نكند ، اجباري به عبور از داخل داكت ندارند ، در صورتيكه در مجاور چاه آسانسور باشند اگر فنجاني باشند و با خاك نسوز و سيمان سياه پر شوند ( دودبند شوند ) اجباري براي اين مسئله ندارند ولي در صورتيكه امكان دارد در داخل يك داكت قرار بگيرند بهتر است ولي اجباري نيست . ولی هنگام عبور از کنار حمام بایستی با تیغه ۱۰ سانتی از تیغه حمام جدا گردد

۱۵- زير دودكش قائم يك اتصال تخليه تقطير بخار آب پيش بيني گردد

۱۶- دهانه دودكش قائم يا رابط آن كه به دستگاه با سوخت مايع يا گاز متصل است ، بايد حداقل برابر دهانه خروجي دستگاه باشد . (قطر لوله رابط حداقل به اندازه قطر خروجي دستگاه و يا كلاهك تعادل آن باشد )

۱۷- لوله رابط دودكش در همان فضائي نصب شود كه دستگاه در آن قرار دارد . و با بست و تكيه گاه به اجزاء ساختمان ثابت و مهار گردد

۱۸- اگر لوله رابط از ديوار و يا تيغه ضروري باشد ، سطح خارجي آن با مصالح سوختني 45 سانتي متر باشد .اگر ديوار يا تيغه از مصالح سوختني باشد ، بايد تا فاصله 45 سانتي متر از لوله رابط ، اطراف آن با مواد نسوختني پر گردد

۱۹- تمام لوله رابط باید در برابر ضربات فیزیکی محافظت شود و قابل دسترسی باشد تا بازرسی ، تمیز کاری و تعمیرات آن به آسانی صورت گیرد .

۲۰- دودکش قائم فلزی با دمای پائین

۱-۲۰- دودکش قائم فلزی باید از ورق فولادی سیاه ساخته شود .

۲-۲۰- اتصال قطعات دودکش ممکن است از نوع پیچ و مهره ای ، میخ پرچ یا اتصال جوشی باشد

۳-۲۰- ضخامت ورق فولادی دودکش قائم فلزی مطابق با سطح مقطع آن و بر اساس ارقام استاندارد مندرج در کتاب انتخاب گردد

۴-۲۰- دهانه خروجي دودكش بايد دست كم يك متراز بالاترين نقطه اي از بام كه از آن خارج مي شود بالاتر باشد .اين دهانه بايد از هر نقطه اي با شعاع 3 متر از دودكش ( این شعاع در مبحث ۱۷ حداقل یک متر قید شده ولی در کتابهای تکمیلی دیگر سه متر قید شده است ، ولی مبنای اصلی همان مبحث ۱۷ می باشد )، حداقل 60 سانتي متر بالاتر باشد

۵-۲۰- دودكش قائم فلزي در داخل ساختمان در داخل داكت با ديوارهائي دست كم يك ساعت مقاومت در برابر آتش قرار مي گيرد . سطح خارجي آن از همه طرف 30 سانت فاصله با سطح داخلي داكت جهت بازديد داشته باشد . در انتهاي پائين دودكش فلزي دريچه بازديد جهت تميز كردن ادواري آن پيش بيني گردد

۶-۲۰- اگر دودکش قائم فلزی از بام ساختمان ، ساخته شده از مصالح سوختنی عبور کند ، باید در محل عبور یک غلاف فولادی گالوانیزه و مقاوم در برابر خوردگی نصب شود که دست کم ۲۰ سانتیمتر بالاتر از بام و ۲۰ سانتی متر پائین تر از آن ادامه یابد .فاصله سطح خارجی دودکش از غلاف دست کم باید ۱۵ سانتی متر باشد

۷-۲۰- می توان به جای غلاف ، اطراف دودکش را دست کم تا فاصله ۴۵ سانتی متری از مواد سوختنی خالی کرد و پس از نصب دودکش این فاصله را با مواد و مصالح نسوختنی پر کرد .

۸-۲۰- فاصله دودكش قائم فلزي از اطراف

فاصله سطح خارجي دودكش قائم فلزي در طبقه اي كه به دستگاه با سوخت مایع یا گاز وصل مي شود	فاصله دودكش قائم فلزي در خارج ساختمان با اجزای ساختمان
45 سانتي متر	15 سانتي متر	با مصالح و مواد سوختني
10 سانتي متر	10 سانتي متر	با مصالح و مواد نسوختني
	60 سانتي متر مگر اينكه سطح خارجي دودكش عايق شده باشد .	با در و پنجره و محل عبور اشخاص

۲۱- دودکش قائم ساختمانی

۱-۲۱- دودكش قائم ساختماني روي پايه اي از مصالح ساختماني به مقاومت 3 ساعت در برابر آتش قرار گيرد .پايه از اجزاء ساختمان جدا و بار وزن دودكش به زمين منتقل گردد . همچنين در تراز سطح طبقه اي كه دستگاه در آن قرار دارد و نيز در عبور از كف هر طبقه از ساختمان با بست هاي افقي به اسكلت ساختمان متصل گردد

۲-۲۱- اگر دودكش قائم ساختماني از سقف عبور كند در فاصله 15 سانتي متر بالا و پائين تر محل عبور نبايد شكل و اندازه آن تغييركند

۳-۲۱- در انتهاي پائين دودكش قائم ساختماني بايد دريچه بازديد پيش بيني شود كه دست كم 30 سانتي متر پائين تراز اتصال لوله رابط دودكش به آن باشد . اين دريچه بايد گازبند باشد .

۲۲- عبور دودكش از ديوار حمام : عبور دودكش از ديوار حمام اصولا ممنوع است ولي در حالتهاي خاص با شرايط ذيل بلامانع است : سوال از اساتيد در تاريخ سوم تير ماه هشتاد و هفت :الف- استاد ف... : دودكش بايد با يك تيغه 10 سانتي از ديوار حمام جدا گردد .
ب- استاد مهندس گ... : دودكش بايد كاملا دودبند شده باشد و با يك تيغه 5 سانتي از ديوار حمام جدا گردد .
ج- آقاي مهندس ا... : عبور از ديوار حمام ممنوع است و حتي المكان محل انشعاب جابجا گردد ، ولي با استفاده از تيغه مانعي ندارد .
نتيجه : در واقع در داخل حمام به خاطر شرايط مرطوب بودن ، در صورت نفوذ دود و گاز co به داخل حمام تركيب بسيار خطرناك و كشنده ايجاد مي گردد . بنابراين بايستي دودكش در داخل حمام بطور كامل از محيط حمام جدا گردد كه اين كار مي تواند به وسيله يك تيغه حداقل ده سانتی سیمان ( تیغه ده سانتی آجر و سیمان ) و يا يك داكت و همچنین دودبند کردن کامل محل درز دودکش ها صورت پذيرد .

۲۳- روش دودبند کردن دودکش ها البته استفاده از دودکش لب به لب کلا ممنوع است ، ولی همانطور که مستحضرید اکثر دودکش های قطر پائین (استوانه ای ۱۰ و ۱۵ سانتی متر و مستطیل حدود ۱۲*۱۵ ) بصورت لب به لب می باشد که در تمامی ساختمانها از آنها استفاده می نمایند و چاره ای جز تائید آن با شرط دودبند کردن کامل محل درز ، وجود ندارد :الف ) تنظیم دقیق دودکش ها روی همب ) پوشاندن محل درز با استفاده از مخلوط خاک نسوز و سیمان سیاهج ) استفاده از توری مرغی و پوشاندن آن با سیمانتوجه ۱ : سطح مقطع لوله های دودکش را به هر شکلی می توان ساخت مشروط بر اینکه اولا سطح مقطع موثر آن برابر با سطح مقطع لوله دایره ای شکلش باشد که جایگزین آن شده است و ثانیا کوچکترین بعد داخلی آن از ۵ سانتی متر کمتر نباشد .

منبع : مشاهده لینک ها و تصاویر پس از ورود یا عضویت