دی اکسید کربن جو از آستانه گذشته است
متوسط غلظت دی‌اکسید کربن در جو زمین که در سال گذشته میلادی به آستانه مهم و نمادین چهارصد در میلیون رسیده بود، امسال از این مرز گذشته و به حد بی‌سابقه‌ای رسیده و “نسل‌های متمادی” همینطور باقی خواهد ماند.
مشاهده لینک ها و تصاویر پس از ورود یا عضویت
سازمان جهانی هواشناسی، نهاد سازمان ملل در زمینه آب و هوا، در گزارش سالانه وضعیت گازهای گلخانه‌ای که امروز منتشر شد می‌نویسد که پدیده قدرتمند ال‌نینیو که دنیا در سال ٢٠١۵ شاهد آن بود در این افزایش نقش داشته است.
در این گزارش آمده: “میزان دی اکسید کربن پیش از این در بعضی ماه‌های سال و در برخی مناطق به مرز چهارصد در میلیون رسیده بود، اما هیچگاه متوسط جهانی آن در تمام مدت سال از این حد فراتر نرفته بود.”
“مرکز پایش گازهای گلخانه‌ای مائونا لوآ در هاوایی پیش بینی کرده که غلظت دی اکسید کربن جو زمین در تمام سال ٢٠١۶ و برای نسل‌های متمادی بالاتر از چهارصد در میلیون باقی بماند.”
“این افزایش دی اکسید کربن با پدیده پرقدرت ال نینیو تشدید شده است. سال گذشته ال نینیو پرقدرتی آغاز شد که تاثیر شدید آن در سال ٢٠١۶ هم باقی است.”
ال‌نینیو به تلاطم‌های طبیعی سیستم‌های آب و هوا گفته می‌شود که باعث الگوهای آب و هوایی نامعمول مثل توفان‌های شدید در برخی مناطق و خشکسالی یا سیل در مناطق دیگر می‌شود. ال‌نینیو معمولا بین نه ماه تا دو سال طول می‌کشد و تقریبا هر دو تا هفت سال تکرار می‌شود اما تاثیری که ال‌نینیوی پارسال بر آب و هوای زمین گذاشت در ١٨ سال گذشته رخ نداده بود.
ال نینیوی سال گذشته باعث خشکسالی در مناطق حاره‌ای شد و توان جنگلها، پوشش‌های گیاهی و اقیانوس‌ها را برای جذب دی‌اکسید کربن کاهش داد.
اقیانوس‌ها، خاک و موجودات زنده هنوز نیمی از دی‌اکسید کربن جو را جذب می کنند اما این احتمال وجود دارد که این ظرفیت اشباع شود و در نتیجه آزاد شدن گاز دی اکسید کربن در جو افزایش یابد. علاوه بر این ال‌نینیو خود نیز جذب دی اکسید کربن در خشکی را کاهش می‌دهد و خشکسالی در مناطق حاره‌ای و دود آتش سوزی جنگلها نیز دی اکسید کربن بیشتری را وارد جو می کند.
بررسی سازمان هواشناسی جهانی نشان می‌دهد که سه گاز اصلی که اثر گلخانه‌ای درازمدت دارند، دی اکسید کربن (Co2)، متان (CH4)، نیتروز اکساید (N2O) در سال ٢٠١۵ به حد بی‌سابقه‌ای رسید؛ به ترتیب، ١۴۴، ٢۵۶ و ١٢١ درصد بیشتر از دوران پیشاصنعتی (پیش از سال ١٧٥٠ میلادی). تمام این گازها (بجز نیتروز اکساید که تغییری نکرده) بین سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ از سال قبل آن بیشتر شده و در همه موارد بیش از متوسط ده سال پیش شده است.
پتری تالاس دبیرکل سازمان هواشناسی جهانی می‌گوید: “سال ۲۰۱۵ با توافق پاریس برای مقابله با تغییرات آب و هوایی دورانی پر از امید را نوید داد، اما از این نظر هم تاریخ ساز شد که شروع دوران تازه‌ای از تغییرات آب و هوا را رقم زد، دورانی که میزان گازهای گلخانه‌ای به رکوردی تازه رسید. ال‌نینیو ناپدید شد اما تغییر آب و هوای زمین نه.”
“دی اکسید کربن همچنان بزرگترین مجرم تغییرات آب و هوای زمین است، این گاز هزاران سال در جو و حتی مدتی طولانی‌تر در اقیانوس‌ها باقی می‌ماند. بدون مقابله با انتشار این گاز، ما نمی‌توانیم بر مشکل تغییر آب و هوای زمین غلبه کنیم.”
مهمترین دلیل افزایش گازهای گلخانه ای به احتمال قریب به یقین فعالیتهای بشر است. یعنی افزایش جمعیت، افزایش فعالیتهای کشاورزی، افزایش استفاده از زمین، جنگل‌زدایی، صنعتی شدن و مصرف انرژی بصورت سوزاندن سوخت‌های فسیلی عامل این افزایش است.
اینکه کره زمین چگونه به این افزایش بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای پاسخ دهد هنوز قابل پیش بینی نیست، شاید سیستم‌های طبیعی کره زمین بتوانند روند افزایش را کند کنند، شاید هم نتوانند و تجمع گازهای گلخانه‌ای شتاب گیرد.
اما تحقیقاتی که اخیرا انجام شده شواهدی محکمی را ارائه کرده‌اند که اگر وضع به همین ترتیب ادامه پیدا کند، یخ‌های قطبی سریعتر ذوب می‌شوند و آب دریاها دو برابر بیشتر از میزانی که در اجلاس تغییرات اقلیمی تصور می‌شد بالا خواهد آمد.
از این رو به گفته آقای تالاس، “بی‌اندازه مهم است که توافق پاریس واقعا و پیش از موعد مقرر به اجرا گذاشته شود و اجرای آن تسریع شود.”
دویست کشوری که توافق پاریس را امضا کرده‌اند در ماه آینده میلادی در مراکش برای تصمیم‌گیری در مورد اقدامات بعدی گرد هم خواهند آمد.
