امروزه عمر چيلرهاي جذبي در ايران به بيش از نيم قرن رسيده است و در صنعت تاسيسات به عنوان يكي از تجهيزات سرمايشي مناسب به كار گرفته مي شود. با توجه به كاهش مصرف انرژي و فقدان لرزش و سرو صدا و امكان نصب و قرار دادن آن در هر محيط صنعتي و غير صنعتي، نظر صاحبين پروژه ها را به منظور استفاده از اين دستگاه به عنوان يك سيستم خنك كننده مناسب به خود جلب نموده و مورد انتخاب قرار گرفته است. در چيلرهاي جذبي از برخي مواد شيميايي به عنوان جاذب استفاده مي شود. به طور مثال در چيلرهاي آمونياكي عامل جذب ، آمونياك بوده و در چيلرهاي جذبي ليتيومي ، از يك نمك معدني به نام برميد ليتيوم به عنوان جاذب بخار آب استفاده مي شود.

ساختار فيزيكي چيلرهاي جذبي :
چيلرهاي جذبي از واحدهاي اواپراتور و ابزوربر در پوسته و شل اصلي و واحد كندانسور و ژنراتور در پوسته و شل كوچكتر و نهايتا از مبدل حرارتي و سيستم هاي جنبي ماننده سيستم پرچ جهت جذب و تخليه گازهاي غير غابل كندانس – سيستم سايكل گارد به منظور كنترل حجم آب و غلظتLiBr دردستگاه و همچنين خطوط لوله انتقال جريان و انتقال حرارت تشكيل شده است. البته در بعضي از انواع چيلرهاي جذبي چهار واحد اصلي در يك پوسته متمركز شده و گاها در برخي ديگر، سيستم پرچ وجود ندارد و گازهاي تقطير ناپذيردر فواصل مختلف توسط پمپ وكيوم از دستگاه خارج مي شود.

ساختار شيميايي موجود در چيلرهاي جذبي :
در اين گونه چيلرها چهار جريان مايع كه از لحاظ دمايي با يكديگر مرتبطند وجود دارند.

  1. جريان آب معمولي كه در سيستم فن كوئل و واحد اواپراتور جريان دارد.
  2. جريان آب معمولي ديگر كه در سيستم برج خنك كننده و واحد ابزوربر و كندانسور جريان دارد.
  3. آب مقطر كه در داخل سيستم بسته چيلر جذبي وجود دارد و باعث غلظت و رقت LiBr مي گردد. (حامل گرما از اواپراتور به ابزوربر)
  4. LiBr كه به عنوان يك نمك معدني جاذب در سيستم، كار جذب بخارات گرم آب و انتقال آن را بر عهده دارد.


عملكرد چيلرهاي جذبي :
هنگامي كه آب فن كوئل سرماي خود را به اتاق منتقل و گرماي موجود را جذب مي كند توسط پمپ به چيلر منتقل مي شود. سپس گرمايي كه به چيلر مي رسد به آب مقطر داخل دستگاه وارد شده و باعث مي شود آب موجود به بخارات آب تبديل شود. اين بخارات گرم حاصل شده توسط LiBr در داخل چيلر حمل مي شود و سپس به آبي كه از برج خنك كننده به چيلر مي رسد مرتبط شده و گرماي موجود را به آب برج منتقل مي كند و بعد گرما به وسيله آب برج پمپ شده و به برج خنك كننده مي رسد و گرما را به خارج از سيستم انتقال مي دهد.

ساختار شيميايي LiBr
نمك LiBr داراي پيوند شيميايي محكم و قدرت ماندگاري زيادي است كه به طور كلي با توجه به شرايط داخل دستگاه جذبي به هيچ وجه مستهلك و از بين رفتني نمي باشد. ولي به دليل وجود مكمل هاي موجود در داخل LiBr (عامل قليائيت و بازدارنده ها و ... ) كه قابل تغيير و تبديل مي باشند آزمايش و كنترل كيفي محلول در فواصل مختلف لازم و ضروري مي باشد. نمك LiBr در حضور فلز و اكسيژن عامل خوردگي مي باشد بدين منظور به جهت جلوگيري از اين مثلث خوردگي داخل چيلر را خالي از هوا نموده و از بازدارنده هاي مختلف جهت جلوگيري از خوردگي استفاده مي كنند.

از مواد موجود در محلول LiBr مي توان به انواع بازدارنده ها و تثبيت كننده قليائيت و عامل كنترل PH و مواد شيميايي آلي موجود كه باعث افزايش راندمان برودتي مي شوند اشاره نمود كه منهاي خود نمك LiBr همگي قابل تغيير و تبديل هستند بنابراين جهت پايداري شيميايي محلول LiBr و همچنين تثبيت راندمان برودتي مناسب دستگاه و جلوگيري از استهلاك لوله هاي داخلي و پوسته فلزي آزمايش وكنترل كيفي و نهايتا بازيافت محلول در هر فصل كاري حداقل يكبار توصيه مي شود. (توصيه شركت هاي معتبر بين المللي ، ترين ، كرير و ...)

آزمايشگاه شيميايي :
با توجه به مطالب بيان شده در مورد لزوم كنترل و احياء مواد موجود در محلول ليتيوم برومايد ،تست و بازيافت شيميايي توسط آزمايشگاه شيمي تجزيه به شرح ذيل انجام مي پذيرد.

  1. تست و كنترل PH (حدود اسيدي – بازي)
  2. كنترل مقدار قلياييت ( Alkalinity )
  3. تست مقدار OH -
  4. تست انواع بازدارنده هاي خوردگي ( Inhibitor كه شامل :Li2Moo4 و Li2Cro4 و LiN03 )
  5. تست و كنترل مواد آلي كه قدرت جذب LiBr را افزايش مي دهند و از تركيب مواد با آب كندانسور جلوگيري مي نمايد.
  6. تست و تعيين مقدار فلزات سنگين محلول (Heavy Metals (as Cu
  7. تست تعيين اندازه ذرات معلق Suspended Solids ( كه باعث گرفتگي نازلهاي دستگاه شده ومنجر به كاهش راندمان برودتي مي شود. )